Basisbankdienst voor ondernemingen en diplomatieke zendingen

Voor een onderneming is een bankrekening essentieel om betalingen te doen en deel te nemen aan het economische verkeer. Sommige ondernemingen ondervinden in de praktijk echter moeilijkheden om een bankrekening te verkrijgen.

Om die uitsluiting van bankdiensten tegen te gaan, werd de basisbankdienst voor ondernemingen en diplomatieke zendingen ingevoerd. Die legt de banken een gegarandeerde dienstverlening op.

Waarop hebt u recht met de basisbankdienst?

De basisbankdienst is een zichtrekening met een debetkaart waarmee u de volgende verrichtingen kunt doen:

• geld storten
• geld afhalen
• overschrijvingen doen
• doorlopende betalingsopdrachten verrichten
• domiciliëringen uitvoeren
• betalen met een betaalkaart of soortgelijk middel

Die verrichtingen kunt u alleen uitvoeren als er voldoende geld op uw rekening staat. U mag geen negatief saldo op uw rekening hebben.

Wie heeft recht op de basisbankdienst?

Elke onderneming die in België gevestigd is en die is ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen of een inschrijving aanvraagt, heeft recht op de basisbankdienst.

De “onderneming” in de zin van artikel I van boek I van het Wetboek van economisch recht (WER) verwijst naar:

• iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent (bv. een eenmanszaak, een zaakvoerder van een vennootschap, een kunstenaar);
• iedere rechtspersoon (elke vennootschap, vzw of stichting);
• iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid (bv. een maatschap).

Ook diplomatieke zendingen hebben recht op een basisbankdienst.

Drie verschillende banken moeten geweigerd hebben de onderneming of de diplomatieke zending een minimale dienstverlening te bieden.

Wie verleent de basisbankdienst?

De kredietinstellingen gevestigd in België die volgens de Nationale Bank van België systeemrelevante kredietinstellingen zijn, verlenen de basisbankdienst. De lijst met systeemrelevante kredietinstellingen wordt jaarlijks bijgewerkt en gepubliceerd op de website van de Nationale Bank van België.

In 2023 komen zeven banken in aanmerking als aanbieders van de basisbankdienst:

• BNP Paribas Fortis
• KBC Bank
• Belfius Bank
• ING België
• Argenta
• Axa Bank Belgium
• Crelan

Via een procedure bij de basisbankdienstkamer van de FOD Economie wordt een kredietinstelling aangeduid als basisbankdienstaanbieder.

Hebt u recht op een basisbankdienst in Amerikaanse dollar?

De zichtrekening wordt in euro aangeboden. Op verzoek van uw onderneming of diplomatieke zending, kan een rekening in Amerikaanse dollar worden aangeboden. Met de zichtrekening in Amerikaanse dollar kan uw onderneming of diplomatieke zending geen geld storten of afhalen.

Hou er rekening mee dat een bank die zijn bestaande klanten geen rekeningen in Amerikaanse dollar aanbiedt, daartoe niet verplicht kan worden. De basisbankdienstkamer kiest voor die rekeningen de banken die dat wel aan hun bestaand cliënteel aanbieden.

Hoe vraagt u de basisbankdienst voor ondernemingen aan?

U kunt de basisbankdienst aanvragen bij de basisbankdienstkamer van de FOD Economie, via het online aanvraagformulier. 

Aanvraagformulier basisbankdienst

U krijgt dat aanvraagformulier ook gratis op papier van de kredietinstelling die de minimale dienstverlening weigerde. U kunt het papieren aanvraagformulier enkel gebruiken als u geen gebruik kunt maken van de online toepassing.

Hoe verloopt de procedure voor de basisbankdienstkamer?

Zodra u het aanvraagformulier hebt ingediend bij de basisbankdienstkamer checkt zij of alle nodige documenten aanwezig zijn om uw aanvraag ontvankelijk te verklaren.

Eens de aanvraag ontvankelijk is verklaard, legt de basisbankdienstkamer het dossier voor aan de Cel voor financiële informatieverwerking voor een verplicht advies. Als dat advies verkregen is, heeft de basisbankdienstkamer twee maanden om een beslissing te nemen over het aanwijzen van een basisbankdienst-aanbieder. U wordt per aangetekende zending op de hoogte gebracht van de beslissing van de basisbankdienstkamer.

In het kader van bijkomende risicobeperkende maatregelen kan de basisbankdienst-kamer u vragen enkele documenten of informatie te verstrekken voor haar beslissing tot aanwijzing van een basisbankdienstaanbieder.

De basisbankdienstaanbieder heeft 10 werkdagen om de basisbankdienst te verlenen. Die termijn bevat niet het anti-witwasonderzoek, noch eventuele bijkomende risicobeperkende maatregelen.

Kan de aanbieder van de basisbankdienst de basisbankdienst weigeren?

De basisbankdienstaanbieder kan de basisbankdienst weigeren in onderstaande gevallen:

• U beschikt al over een basisbankdienst of over een andere zichtrekening bij uw bank of bij een andere bank.
• Uw aanvraag voor een basisbankdienst is een schending van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten.
• Een lid van het wettelijke bestuursorgaan van uw onderneming of de persoon belast met de effectieve leiding of een lid van het directiecomité is veroordeeld voor oplichting, misbruik van vertrouwen, bedrieglijke bankbreuk of valsheid in geschrifte.

Kan de basisbankdienstaanbieder de basisbankdienst opzeggen?

De basisbankdienstaanbieder kan de basisbankdienst opzeggen in onderstaande gevallen:

• Een lid van het wettelijke bestuursorgaan van uw onderneming of de persoon belast met de effectieve leiding of een lid van het directiecomité is veroordeeld voor oplichting, misbruik van vertrouwen, bedrieglijke bankbreuk of valsheid in geschrifte.
• U hebt gedurende meer dan 12 opeenvolgende maanden geen betalingstransactie verricht op die betaalrekening.
• U hebt onjuiste informatie verstrekt om de basisbankdienst te verkrijgen.  Als u wel juiste informatie zou hebben verstrekt, zou de bank u die dienst hebben geweigerd.
• U hebt in België of in een andere lidstaat een betaalrekening waarmee u gebruik kan maken van bankdiensten. 
• De verlening van de basisbankdienst is een schending van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten.

De basisbankdienstaanbieder moet de beslissing tot opzegging schriftelijk meedelen. Ze moet haar beslissing bovendien motiveren en rechtvaardigen, behalve indien ze strijdig zou zijn met de wetgeving over de bestrijding van terrorisme en het witwassen van geld.

Hoeveel kost de basisbankdienst?

De basisbankdienst is niet noodzakelijk gratis. De kredietinstellingen die de basisbankdienstkamer aanwijst, bepalen zelf de prijs voor een basisbankdienst.

Het aantal elektronische verrichtingen is onbeperkt.

Wilt u een probleem melden of een klacht indienen?

Meld uw probleem of dien uw klacht in via het meldpunt van de FOD Economie.

U moet uw klacht ook indienen bij de bemiddelingsdienst van de kredietinstelling in kwestie. Indien er geen oplossing werd bereikt binnen een redelijke termijn, kunt u een beroep doen op de Ombudsdienst voor financiële diensten. Die brengt in geval van een geschil een advies uit dat bindend is voor de kredietinstelling. U kunt de Bemiddelingsdienst contacteren op het volgende adres:

Tel.: +32 2 545 77 70
Fax: +32 2 545 77 79
E-mail: ombudsman@ombudsfin.be

Hoe worden uw persoonsgegevens verwerkt?

Om haar wettelijke verplichting te vervullen, moet de basisbankdienstkamer bepaalde persoonsgegevens verwerken. Die gegevens worden verwerkt volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (“AVG”, ook gekend onder de meer courante benaming “GDPR”) en de Belgische wetgeving over gegevensbescherming. Meer informatie daarover vindt u in de privacyverklaring van de basisbankdienstkamer (PDF, 118.54 KB). De verwerking van persoonsgegevens door derden wordt geregeld in een protocol gesloten tussen de verwerkingsverantwoordelijke en de derde.