Table of Contents

    Doel van het afschakelplan is de omstandigheden en voorwaarden vast te stellen waaronder de beheerder van het transmissienet voor elektriciteit de afschakeling kan toepassen, de verantwoordelijkheden en besluitvormingsprocedures in verband met de afschakeling, de operationele regelingen en de prioriteitsregels voor de herbevoorrading van de netwerken.

    Om de communicatie te vergemakkelijken en voor een eenvoudiger begrip  gebruiken wij op deze site de term "afschakelplan" om de concrete uitvoering van de afschakeling aan te duiden zoals die voorzien is in het ministerieel besluit (praktische modaliteiten van de afschakeling). In werkelijkheid verwijst de term "afschakelplan" juridisch naar de inhoud van het ministerieel besluit van 3 juni 2005 tot vaststelling van het afschakelplan van het transmissienet van elektriciteit.

    Elia, beheerder van het Belgische transmissienet voor elektriciteit, heeft een algemeen afschakelplan uitgewerkt dat automatisch kan worden geactiveerd in geval van een incident op het hoogspanningsnetwerk of manueel in geval van schaarste. Een dergelijke afschakeling heeft als doel het evenwicht van het netwerk in stand te houden om een algemene black-out van de elektriciteitsbevoorrading van het land te vermijden.

    Een afschakeling per schijf

    Bij een afschakeling moeten een aantal hoogspanningsposten worden afgekoppeld. Deze operatie gebeurt per groep hoogspanningsposten die elk een afschakelschijf vormen.

    In België zijn er 8 schijven die elk overeenstemmen met 500 à 750 MW.  Samen is dat ongeveer 40 % van de totale netwerkcapaciteit.

    Het afschakelplan werd opgesteld om:

    • het benodigde afschakelbare volume gedurende het gehele jaar te waarborgen (rekening houdend met de fluctuaties in verbruik)
    • steeds een vermogen van ongeveer 5.000 MW voor het piekverbruik tijdens de winterperiode te waarborgen.

    Bovendien vrijwaart het afschakelplan ook de naleving van een reeks Europese wettelijke verplichtingen (ENTSO-E en Network Codes). Die cijfers houden echter geen rekening met de herbevoorrading van prioritaire gebruikers.

    Deze acht schijven komen niet met regionale of plaatselijke geografische zones overeen. Gemeenten uit verschillende delen van het land behoren dan ook tot een bepaalde schijf. Op dezelfde wijze kan eenzelfde gemeente, of zelfs eenzelfde straat, soms worden bevoorraad door verschillende distributieposten die tot verschillende afschakelschijven behoren. De toestand kan soms veranderen naargelang precieze factoren, zoals plaatselijke werkzaamheden op het distributienetwerk.

    Elia heeft de afschakelbare distributiestations in elke schijf bepaald met het oog op de naleving van het wettelijke principe van proportionaliteit t.o.v. het verbruik van de verschillende elektrische zones. Hierbij heeft Elia er ook voor gezorgd dat de impact op de bevoorrading zoveel mogelijk wordt beperkt:

    • in stadscentra van gemeenten met meer dan 50.000 inwoners;
    • in de provinciehoofdplaatsen.
    • belangrijke havens en luchthavens.

    Zie voor meer informatie ook de pagina Wanneer wordt het afschakelplan geactiveerd?

    Wenst u een waarschuwingsbericht te ontvangen bij een dreigende schaarste of afschakeling?

    Schrijf u in op BE-alert !logo-BE-alert.png

    Laatst bijgewerkt
    27 oktober 2022