Overzicht van de Belgische economie - Conjunctuurnota van januari 2020
Table of Contents
België, een kleine open economie van 11,4 miljoen inwoners, ligt in het hart van West-Europa. De economie beschikt over een goede communicatie-infrastructuur en een hoogopgeleide beroepsbevolking. Als open economie zijn de handelsbetrekkingen voor België van essentieel belang. Belangrijk is ook dat ongeveer 70,9 % van de Belgische uitvoer bestemd is voor de intra-Europese markt. De buurlanden van België, met name Duitsland, Frankrijk en Nederland, zijn ook de belangrijkste handelspartners. De handelsbalans was in 2018 echter negatief.
De belangrijkste uitvoerproducten van de Belgische ondernemingen waren in 2018 producten uit de chemische nijverheid, maar ook voertuigen en vervoermaterieel evenals machines en apparaten.
In 2018, binnen de verwerkende nijverheid, was de chemische nijverheid de belangrijkste sector in het creëren van toegevoegde waarde, gevolgd door de voedings- en drankenindustrie en de farmaceutische industrie.
De recente conjunctuurontwikkelingen tonen aan dat de jaarlijkse bbp-groei in 2018 relatief goed was (+1,5 %, tegenover +2 % in 2017). Dit gebeurde onder impuls van de binnenlandse vraag zonder voorraden, en meer bepaald de investeringen. De bbp-groei was evenwel zwakker in België dan in de Europese Unie (+2 %) en in de eurozone (+1,9 %). De jaarlijkse bbp-groei bedroeg 1,6 % in het derde kwartaal van 2019, tegen 1,3 % in het vorige kwartaal, voornamelijk als gevolg van een grotere bijdrage aan de groei van de economische activiteit door de consumentenbestedingen, zowel van de overheid als van de particuliere sector.
Sinds 2014 is de bbp-groei bijna volledig te danken aan de bedrijvigheid in de dienstensector. De productie-index in de verwerkende nijverheid zonder bouw steeg in 2018 voor een derde jaar op rij. Dezelfde trend kon men waarnemen in de bouwsector. In de verwerkende nijverheid zonder bouw bleef de productiegroei dynamisch in het derde kwartaal van 2019 (op jaarbasis), terwijl die van de bouwnijverheid daalde.
De demografie van de ondernemingen vertoonde ook een krachtig beeld in 2018, met een groter aantal startende ondernemingen dan stopzettingen, hoewel de ondernemersdynamiek lager was dan in 2017. Het derde kwartaal van 2019 getuigde tevens van een redelijke ondernemersdynamiek.
De tewerkstellingsgraad steeg in 2018, terwijl de werkloosheidsgraad daalde en deze tendens zich gedurende de eerste drie kwartalen van 2019 voortzette. Ondanks die positieve ontwikkelingen moet er nog vooruitgang worden geboekt om de tewerkstellingsdoelstelling van de Strategie Europa 2020 te behalen. In 2020 bedragen deze respectievelijk 73,2 % voor België en 75 % voor de Europese Unie.
Tot slot zijn sinds enkele jaren de consumptieprijzen sneller gestegen in België dan in de belangrijkste buurlanden en partnerlanden. De data voor het vierde kwartaal van 2019 suggereren een einde van deze trend, door een verlaging in de energieprijzen.
Voor de groeivooruitzichten op korte termijn voor de Belgische economie, verwacht het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) een vertraging van de bbp-groei tot 1,1 % in 2019, na 1,5 % in 2018. Bovendien wordt verwacht dat deze vertraging zich zal voortzetten in 2020 en 2021, waarbij de bbp-groei beperkt zal blijven tot 1 %, volgens de Europese Commissie.