Overzicht van de Belgische economie - Conjunctuurnota van februari 2022

Hoewel de jaarlijkse groei van het bbp in België in 2020 is ingestort (-5,7 %) als gevolg van de wereldwijde pandemie van het coronavirus, was de daling van het bbp in België minder uitgesproken dan die in de Europese Unie (27 landen; -5,9 %) en de eurozone (-6,4 %). Het herstel van de economische activiteit werd waargenomen vanaf 2021. Recente economische ontwikkelingen tonen aan dat in het derde kwartaal van 2021 het Belgische bbp met 4,9 % groeide op jaarbasis, een trager tempo dan in het voorgaande kwartaal (+15,1 % op jaarbasis). Zowel de binnenlandse vraag exclusief voorraden als de netto-uitvoer hebben tot dat herstel van het bbp bijgedragen.

Diensten zijn doorgaans de belangrijkste motor van de Belgische economische groei. In 2020 waren zij de belangrijkste veroorzakers van de daling van de economische activiteit.

Het productie-indexcijfer in de verwerkende industrie is in 2020 sterk gedaald, om in 2021 weer te stijgen. Met uitzondering van de bouw overschreden de industriële sectoren als geheel, net als de energiesector, in 2021 hun niveau van vóór de crisis.

De bedrijvendemografie bleef sterk in 2021, met meer startende dan sluitende bedrijven en een nettosaldo van 43.839 eenheden, het grootste nettosaldo dat in de periode 2017-2021 is waargenomen. Hoewel er in het vierde kwartaal van 2021 nog steeds sprake is van ondernemersdynamiek, met een positief nettosaldo van "oprichtingen-sluitingen" (9.772 eenheden), is dat saldo op jaarbasis toch gedaald (193 eenheden minder), ondanks een lichte verslechtering van de sluitingen ten opzichte van de overeenkomstige periode van 2020.

Over het geheel genomen was 2020 een ongunstig jaar voor de arbeidsmarkt, met een dalende arbeidsparticipatie en stijgende werkloosheidscijfers, zowel voor de totale werkloosheid als voor jongeren onder 25 jaar. De verslechtering van de werkloosheidscijfers heeft zich in het tweede kwartaal van 2021 voortgezet (jaar-op-jaar). De jeugdwerkloosheid is gestegen tot 19,2 % (tegen 18,0 % een jaar eerder) en de totale werkloosheid is gestegen tot 6,4 % (tegen 6,6 % een jaar eerder). De arbeidsparticipatie is in het tweede kwartaal van 2021 gestegen tot 66,4 % (tegen 65,1 % een jaar eerder),

Na een jaar 2020 dat gekenmerkt werd door een duidelijke vertraging van de inflatie, onder meer als gevolg van de ineenstorting van de olieprijzen op de wereldmarkten, zijn de consumptieprijzen, gemeten aan de hand van het geharmoniseerde indexcijfer van de consumptieprijzen (HICP), in de loop van 2021 gestegen van 0,8 % in het eerste kwartaal van 2021 tot 6,4 % in het laatste kwartaal van 2021. De meest opvallende ontwikkeling in dit verband betreft ook de energieprijzen, die in 2021 met 22,4 % zijn gestegen in overeenstemming met de stijging van de olie- en gasprijzen op de wereldmarkten. Als gevolg daarvan zijn de prijzen van aardgas, elektriciteit en brandstoffen in die periode sterk gestegen.

Wat de groeivooruitzichten op korte termijn voor de Belgische economie betreft, geeft het Federaal Planbureau aan dat het economisch herstel zich reeds heeft ingezet in 2021, waarbij de groei 6,1 % bedraagt. Verwacht wordt dat de Belgische groei in 2022 enigszins zal vertragen tot 3,0 %. Als de consumentenprijsindex in 2021 stijgt, zou de aanzienlijke stijging van de energieprijzen, die eind 2021 al werd waargenomen, zich voortzetten wat leidt tot een geraamde inflatiestijging van 5,5 % in 2022.